ใครที่เป็นรองช้ำอยู่ คงต้องทรมานอยู่ไม่มากก็น้อย เพราะการยืนหรือการเดินเป็นกิจกรรมที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ และการที่ต้องมีอาการเจ็บฝ่าเท้าทุกครั้งที่เริ่มเดิน ก็คงเป็นเรื่องน่าเบื่อมากทีเดียว อาการรองช้ำสามารถรักษาให้หายขาดได้ ถ้าทำการรักษาแต่เนิ่น และวันนี้เราจะมาเรียนรู้ว่ารองช้ำคืออะไรและท่ากายภาพรองช้ำเพื่อรักษาอาการรองช้ำกัน
รองช้ำ หรือโรคเอ็นฝ่าเท้าอักเสบ คือภาวะที่เส้นเอ็นใต้ฝ่าเท้ามีอาการอักเสบไปจนถึงเอ็นร้อยหวาย โดยมีสาเหตุอยู่หลายข้อ แต่หลักๆมักพบในผู้ที่มีอาชีพต้องยืนและเดินเป็นเวลานาน และใส่รองเท้าที่รับน้ำหนักได้ไม่ดี ผู้ป่วยจะมีอาการเจ็บบริเวณส้นเท้า เมื่อต้องยืนหรือเดิน และอาการจะเเสดงให้เห็นได้ชัดในตอนเช้าเมื่อลุกออกจากเตียง ซึ่งเป็นช่วงที่เส้นเอ็นบริเวณยังยึดอยู่ การลงน้ำหนักไปยังเท้าครั้งแรกของวันจึงมีอาการเจ็บมาก สำหรับผู้ที่เป็นรองช้ำมานานโดยไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม หากเอกซเรย์จะพบว่ามีหินปูนงอกบริเวณกระดูกส้นเท้าด้วย
อาการรองช้ำสามารถเกิดขึ้นกับใครก็ได้ แต่เราจะมาทำความเข้าใจว่ามีปัจจัยอะไรบ้างที่เสี่ยงให้เกิดอาการรองช้ำ เพื่อจะได้หาวิธีป้องกันหรือหลีกเลี่ยงจากภาวะรองช้ำได้
การรักษาอาการรองช้ำ ไม่จำเป็นต้องถึงขั้นผ่าตัด เราสามารถบำบัดรักษาอาการรองช้ำด้วยตัวเองได้ง่ายๆที่บ้าน ด้วยการทำกายภาพบำบัดรองช้ำ ซึ่งการทำกายภาพบำบัดจะช่วยยืดเส้นบริเวณเท้า เพื่อลดอาการตึงของเส้นเอ็นและกล้ามเนื้อ ช่วยให้กล้ามเนื้อได้ผ่อนคลายจากการทำงานอย่างหนัก โดย 7 ท่าบริหารอาการรองช้ำ มีดังนี้
นั่งเหยียดขาทั้ง 2 ข้างไปข้างหน้า ใช้ผ้าคล้องบริเวณปลายเท้า จากนั้นดึงเข้าหาตัวจนรู้สึกว่าน่องด้านหลังตึง ยืดค้างไว้ 15 - 20 วินาทีต่อครั้ง ทำซ้ำ 5 - 10 ครั้ง
ยืนหันหน้าเข้าหากำแพง โดยใช้มือยันกำแพงไว้ ถอยเท้าที่ต้องการยืดไว้ข้างหลังประมาณ 2 ก้าว จากนั้นย่อเข่าขาด้านหน้าลงโดยเข่าต้องไม่เลยปลายเท้า จนกว่าขาด้านหลังเหยียดตึง และส้นเท้าต้องติดพื้นตลอด เวลา ยึดจนรู้สึกว่าน่องตึง ยืดค้างไว้ 15 - 20 วินาทีต่อครั้ง ทำสลับทั้งขาซ้ายและขวา ข้างนึงทำอยู่ที่ 5 - 10 ครั้ง
ท่านี้ควรใช้อุปกรณ์เสริม คือ ที่วางตัวที่จะมีปุ่มให้เราเหยียบ โดยเรานั่งอยู่บนเก้าอี้ และให้เท้าวางบนที่วางคลึงบริเวณฝ่าเท้าจนรู้สึก พังผืดบริเวณใต้ฝ่าเท้าคลายตัว
นั่งห้อยขาลงพื้น โดยนำฝ่าเท้าข้างที่มีอาการปวดมาวางพาดบนหน้าตักอีกข้าง จากนั้นใช้มือยืดนิ้วเท้าโดยดึงให้กระดกขึ้นจนกว่าจะรู้สึกตึงบริเวณฝ่าเท้า ยืดค้างไว้ 15 - 20 วินาที ทำซ้ำ 5 - 10 ครั้ง
นั่งห้อยขาลงพื้น จากนั้นกระดกข้อเท้าขึ้นลง 20 ครั้งต่อ 1 เซท ทำซ้ำ 3 เซท
ยืนโดยหาที่จับให้มั่นคงไว้ ป้องกันไม่ให้ล้มขณะทำกายภาพบำบัดท่านี้ กระดกปลายเท้าขึ้นในขณะที่ส้นเท้ายังติดพื้นอยู่ จากนั้นเปลี่ยนเป็นกระดกส้นเท้าขึ้นโดยให้ปลายเท้าติดพื้น ทำทีละข้าง ซ้ายขวาสลับกัน ข้างละ 20 ครั้งต่อ 1 เซท ทำซ้ำ 3 เซท
ใช้ฝ่าเท้าเหยียบผ้าขนหนู จากนั้นขยุ้มนิ้วเท้าแล้วปล่อย ทำ 20 ครั้งต่อ 1 เซท ทำซ้ำ 3 เซท
จริงอยู่ที่กายกายภาพบำบัดรองช้ำ สามารถทำง่ายๆได้ที่บ้าน แต่ถ้าหากเราปล่อยให้อาการรองช้ำเป็นนานจนเรื้อรัง การกายภาพบำบัดรองช้ำเองที่บ้านก็อาจไม่เห็นผล ดังนั้นต้องมองหาการรักษาด้วยวิธีอื่น แต่การรักษาอาการรองช้ำ ก็ยังคงเป็นการกายภาพบำบัดอยู่ แต่จะเป็นการรักษาคววบคู่กับการใช้อุปกรณ์โดยมีนักกายภาพบำบัดคอยประกบด้วย โดยเครื่องมือที่ใช้ร่วมกับการกายภาพบำบัดรองช้ำ มีดังนี้
อุปกรณ์เหล่านี้ แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาว่าอาการรองช้ำของคนไข้แต่ละราย ต้องใช้อุปกรณ์ตัวไหนช่วยเสริมการทำกายภาพบำบัด ไม่ควรหาซื้ออุปกรณ์เหล่านี้มาใช้เอง การกายภาพบำบัดรองช้ำควบคู่กับอุปกรณ์เหล่านี้ ควรทำโดยอยู่ใต้การดูแลควบคุมของแพทย์ และนักกายภาพบำบัด
อย่างที่ทราบการทำกายภาพบำบัดรักษาอาการรองช้ำควบคู่กับอุปกรณ์ทางการแพทย์ ต้องเลือกสถาน พยาบาลที่มีอุปกรณ์ครบครัน เพื่อให้มีตัวเลือกในการใช้รักษาควบคู่กับการทำกายภาพบำบัดรองช้ำอย่างหลากหลาย โดยเรามีสถานพยาบาลแนะนำคือ คลีนิคกายภาพบำบัด สรีรารัก ที่มีทั้งบุคลากร และอุปกรณ์ที่เพียบพร้อม มั่นใจได้ว่าสามารถรักษาอาการรองช้ำได้อย่างแน่นอน
จากที่กล่าวมาข้างต้น อาการรองช้ำควรทำการรักษาแต่เนิ่นๆ หากพบว่าตัวเองอาจอยู่ในกลุ่มเสี่ยงเป็นรองช้ำหรือ มีอาการปวดบริเวณฝ่าเท้า ก็สามารถเริ่มทำกายภาพบำบัดรองช้ำได้เองที่บ้าน การทำกายภาพบำบัดรองช้ำ ไม่จำเป็นต้องเป็นรองช้ำก่อนถึงทำได้ เราสามารถทำได้เลย เพราะการทำกายภาพจะช่วยยืดเส้น ผ่อนคลายกล้ามเนื้อที่เหนื่อยล้า และถ้าการทำกายภาพบำบัดรองช้ำเองที่บ้านไม่สามารถช่วยบรรเทาอาการ ปวดได้ ก็ควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการรักษาให้หายเร็วที่สุด
บทความนี้เกิดจากการเขียนและส่งขึ้นมาสู่ระบบแบบอัตโนมัติ สมาคมฯไม่รับผิดชอบต่อบทความหรือข้อความใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นความจริงหรือไม่ ผู้อ่านจึงควรใช้วิจารณญาณในการกลั่นกรอง และหากท่านพบเห็นข้อความใดที่ขัดต่อกฎหมายและศีลธรรม หรือทำให้เกิดความเสียหาย หรือละเมิดสิทธิใดๆ กรุณาแจ้งมาที่ ht.ro.apt@ecivres-bew เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกจากระบบในทันที
