GIT Information Center

ผู้เขียน : GIT Information Center

อัพเดท: 24 เม.ย. 2020 23.33 น. บทความนี้มีผู้ชม: 1499 ครั้ง

ชาร์ม เครื่องประดับที่กำลังเป็นที่นิยมเป็นอย่างมากในปัจจุบัน แต่สำหรับชาวอียิปต์แล้ว ชาร์มไม่ใช่แค่เครื่องประดับเพียงอย่างเดียวเท่านั้นแต่เป็นสิ่งที่มีความหมายมากกว่านั้น ร่วมค้นหาคำตอบถึงความหมายที่ชาวไอยคุปต์แฝงไว้ในเครื่องประดับได้ในบทความนี้


เครื่องประดับแฝงศรัทธาของชาวไอยคุปต์

            อันความศิวิไลนั้น หาได้นิยามด้วยความเจริญทางด้านวัตถุ อัตราการขยายตัวทางเศรฐกิจ หรือความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีแต่เพียงเท่านั้น หากแต่ยังวัดกันด้วยความเจริญในแง่มุมต่างๆ ทางสังคม ทั้งที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม อันก่อให้เกิดแบบแผน วัฒนธรรม และขนบธรรมเนียมอันดีงามต่างๆ ขึ้นในหมู่มวลมนุษยชาติ

            ‘อียิปต์’ หนึ่งในอารยธรรมเก่าแก่อันยิ่งใหญ่และศิวิไลซึ่งเป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวางที่สุดของโลก ชนชาตินี้เป็นต้นกำเนิดของวิทยาการแขนงต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น สถาปัตยกรรม (การก่อสร้างปิระมิด) อักษรศาสตร์ (การประดิษฐ์อักษรเฮียโรกรีฟิค) และการแพทย์ (การทำมัมมี่) เป็นต้น รวมไปถึงการเป็นศูนย์กลางความเจริญและศูนย์รวมของขนบธรรมเนียมวัฒนธรรม และแบบแผนความเชื่อต่างๆ ที่มีมาอย่างยาวนานกว่า 5,000 ปี

 


มหาปิระมิดกีซ่า (Great Pyramid of Giza) 1 ใน 7 สิ่งมหัศจรรย์ของโลกยุคโบราณ
ภาพจาก: Pixabay


            ชาวไอยคุปต์ หรือชาวอียิปต์โบราณเป็นผู้มีความเชื่อและศรัทธาอย่างแรงกล้าต่อเหล่าทวยเทพ ความเชื่อเหล่านี้ได้เกี่ยวพันเข้ากับวิถีชีวิตและพิธีกรรมต่างๆ ของพวกเขาอย่างแยกไม่ออกในทุกช่วงจังหวะชีวิตนับตั้งแต่เกิดจนตาย แม้กระทั่งชีวิตหลังความตายก็ยังไม่วางวายจากการพัวพันของเหล่าเทพเจ้าอยู่นั่นเอง

            สังคมเทพเจ้าของชาวอียิปต์นั้นมีความหลากหลายและซับซ้อนค่อนข้างมาก โดยมีทั้งเทพประจำเมือง ประจำอาชีพ เทพแห่งแม่น้ำ ขุนเขา ฯลฯ สำหรับเทพเจ้าที่มีอิทธิพลอย่างสูงต่อวิถีชีวิตของชาวอียิปต์ คือ ‘รา’ (Ra) หรือสุริยเทพ เทพสูงสุดในบรรดาเทพทั้งปวง และเป็นผู้ให้กำเนิดทุกสรรพสิ่งบนโลก นอกจากนี้ ยังมีเทพองค์อื่นที่มีบทบาทสำคัญต่อการดำรงชีวิตของชาวไอยคุปต์ เช่น เทพที่มีศีรษะเป็นสุนัขสีดำนามว่า ‘อะนูบิส’ (Anubis) ซึ่งเป็นเทพแห่งความตาย มีหน้าที่พิทักษ์สุสานและนำดวงวิญญาณผู้ตายไปสู่ยมโลก เพื่อให้ ‘โอซิริส’ (Osiris) เทพแห่งยมโลกทำหน้าที่พิพากษาดวงวิญญาณของผู้ตาย เป็นต้น
 


ภาพการพิพากษาดวงวิญญาณที่ปรากฎอยู่ในคัมภีร์มรณะ (Book of Dead) 
แสดงให้เห็นเทพอะนูบิส (ศีรษะเป็นสุนัขสีดา) กำลังนำดวงวิญญาณไปพบกับเทพโอซิริส (ขวา) เพื่อรอการพิพากษาดวงวิญญาณ
ภาพโดย: The Metropolitan Museum of Art
(https://www.metmuseum.org)


ชาร์ม (Charm) กับความเชื่อแบบเทวนิยมของชาวไอยคุปต์

            ชาวไอยคุปต์เป็นผู้นิยมความสวยงาม หรูหรา และค่อนข้างพิถีพิถันในเรื่องการแต่งกาย ซึ่งนอกจากเสื้อผ้าอาภรณ์แล้ว ชายหญิงในทุกชนชั้นยังนิยมแต่งเติมร่างกายด้วยเครื่องประดับนานาชนิด ไม่ว่าจะเป็น แหวน ต่างหู กำไลข้อมือ และสร้อยคอ เป็นต้น แต่การสวมเครื่องประดับของพวกเขามิได้มีวัตถุประสงค์เพื่อความสวยงามเพียงเท่านั้น หากแต่ยังเป็นส่วนหนึ่งของการแสดงออกทางสัญลักษณ์ตามคติความเชื่อในแบบเทวนิยมอีกด้วย

            ความศรัทธาต่อเหล่าเทพเจ้าของชาวไอยคุปต์ยังได้สะท้อนผ่านเครื่องประดับและของตกแต่งอื่นๆ ด้วยพวกเขามักห้อยวัตถุขนาดเล็กที่ผู้คนในสมัยนี้เรียกว่า ‘ชาร์ม’ (Charm) ซึ่งเป็นรูปหรือสื่อสัญลักษณ์ของเทพเจ้าต่างๆ เข้ากับเครื่องประดับของพวกเขา เพื่อเป็นการแสดงความเคารพสักการะ อีกทั้งยังใช้เป็นเครื่องรางเพื่อป้องกันอันตรายและสิ่งชั่วร้ายต่างๆ นำมาซึ่งความโชคดีให้แก่ผู้เป็นเจ้าของอีกด้วย

 

ตัวอย่างของเหล่าเทพเจ้าที่ชาวอียิปต์นิยมนำมาคล้องกับเครื่องประดับเพื่อทำเป็นเครื่องราง


Bes เทพผู้คุ้มครองทารกและสตรีในการคลอดบุตร ทั้งยังเป็นเทพที่เหล่านักดนตรีให้ความเคารพ
ภาพจาก
: The Met


Toth ผู้มีศีรษะเป็นนก เทพแห่งการอ่าน เขียน 
เจ้าแห่งความเฉลียวฉลาด และความรอบรู้ในวิทยาการทุกแขนง
ภาพจาก: The Met


Sakhmet  เทพีผู้มีศีรษะเป็นสิงโต 

ผู้ซึ่งคอยปกป้องคุ้มครองเหล่าสตรีเพศ
ภาพจาก: The Met



 

สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน)
-----------------------------------------------------
ข้อมูลอ้างอิง:


1. The Exhibition of Mummies. Smithsonian: National Museum of Natural History. Washington D.C.
2. Egypt Amulets. The Metropolitan Museum of Art. https://www.metmuseum.org/toah/hd/egam/hd_egam.htm
3. Ancient Egypt Jewellery. Gem Rock Auction. https://www.gemrockauctions.com/learn/did-you-know/ancient-egyptian-jewellery
4. Religion and Gods in Ancient Egypt. Australian Musuem. https://australianmuseum.net.au/religion-and-gods-in-ancient-egypt


บทความนี้เกิดจากการเขียนและส่งขึ้นมาสู่ระบบแบบอัตโนมัติ สมาคมฯไม่รับผิดชอบต่อบทความหรือข้อความใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นความจริงหรือไม่ ผู้อ่านจึงควรใช้วิจารณญาณในการกลั่นกรอง และหากท่านพบเห็นข้อความใดที่ขัดต่อกฎหมายและศีลธรรม หรือทำให้เกิดความเสียหาย หรือละเมิดสิทธิใดๆ กรุณาแจ้งมาที่ ht.ro.apt@ecivres-bew เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกจากระบบในทันที