ความโปร่งใสและแนวทางปฏิบัติที่ถูกต้องในการขายเพชร พลอยสี ไข่มุก และปะการัง
คู่มือเบื้องต้นนี้มีจุดประสงค์เพื่อช่วยให้ผู้ขายเพชร พลอยสี ปะการัง ไข่มุก และ/หรือสินค้าประดิษฐ์อื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้เข้าใจถึงภาระความรับผิดชอบที่มีต่อลูกค้า ตลอดจนแนวทางในการติดต่อสื่อสารกับผู้จัดหาสินค้า
เนื้อหาในคู่มือนี้ไม่ได้มีจุดประสงค์เพื่อใช้ทดแทนข้อกำหนดและนิยามที่ได้ระบุไว้ใน CIBJO Blue Books (http://www.cibjo.org/introductionto-the-blue-books/) ตลอดจนกฎหมายและระเบียบกฎเกณฑ์ภายในประเทศและในระดับสากล ผู้อ่านควรดาวน์โหลด Blue Book ที่เกี่ยวข้องจากเว็บไซต์ของ CIBJO เพื่อเข้าใจภาพรวมว่าด้วยความรับผิดชอบที่อุตสาหกรรมเพชร พลอยสี ปะการัง และไข่มุกควรปฏิบัติต่อลูกค้า
ข้อควรปฏิบัติ
ข้อควรหลีกเลี่ยง
เพชร พลอยสี และปะการัง
เพชร พลอยสี และปะการังเป็นวัสดุธรรมชาติซึ่งเกิดขึ้นจากธรรมชาติโดยสมบูรณ์และไม่มีมนุษย์เข้าไปก้าวก่ายในกระบวนการสร้าง อัญมณีเหล่านี้อาจได้รับการปรับปรุงภายหลังด้วยกระบวนการเจียระไนตามปกติ แร่อัญมณีที่เกิดตามธรรมชาติมักถูกนำมาใช้ในเครื่องประดับเนื่องจากมีคุณสมบัติต่างๆ ที่ช่วยให้อัญมณีนั้นมีความงาม ความหายาก และความทนทานกว่าวัสดุอื่น แร่/อัญมณีกลุ่มนี้ได้แก่
แร่ ตัวอย่างเช่น เพชร อะความารีน มรกต การ์เนต ทับทิม แซปไฟร์ โทแพซ
แก้วธรรมชาติ ตัวอย่างเช่น ออบซิเดียน โมลดาไวต์
หิน ตัวอย่างเช่น ลาพิสลาซูลี โอปอแมทริกซ์
อัญมณีธรรมชาติ ตัวอย่างเช่น อำพัน และกระดองเต่า
อัญมณีอินทรีย์ ตัวอย่างเช่น ไข่มุก เปลือกมุก และปะการัง
แร่/อัญมณีที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติโดยสมบูรณ์เท่านั้นที่สามารถใช้คำบรรยายว่า “ธรรมชาติ” ได้ คำที่บ่งบอกชัดเจนอยู่ในตัวเอง เช่น “เพชร” “ทับทิม” “มรกต” และชื่ออัญมณีอื่นๆ ใช้สำหรับบรรยายถึงอัญมณีที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติเท่านั้น ส่วนคำคุณศัพท์ “จริง” (real) “มีค่า” (precious) “แท้” (genuine) หรือ “ธรรมชาติ” (natural) จะใช้สำหรับอ้างถึงหรือบรรยายถึงแร่/อัญมณีตามธรรมชาติเท่านั้น
ปะการัง - ปะการังแบ่งออกเป็นสองหมวด คือ ปะการังมีค่าและปะการังทั่วไป ปะการังมีค่า คือปะการังที่นำมาใช้ทำเครื่องประดับและสินค้าตกแต่งร่างกาย กล่าวคือปะการังสีแดง ชมพู และขาว ซึ่งเมื่อเจียระไนแล้วจะมีผิวแวววาวคล้ายกระเบื้องเคลือบ ส่วนปะการังทั่วไป ได้แก่ ปะการังฟองน้ำ ปะการังไม้ไผ่ ปะการังสีน้ำเงิน รวมถึงปะการังที่มีโครงสร้างอ่อน เช่น ปะการังสีดำและสีทอง หลังจากผ่านกระบวนการปรับปรุงแล้ว ปะการังบางสายพันธุ์ในกลุ่มนี้ถูกนำมาใช้เป็นของประดับตกแต่ง
สำหรับเพชร ให้ดูที่ ISO 18323
ไข่มุก
ไข่มุก - ไข่มุกก่อตัวขึ้นตามธรรมชาติในที่ปิดลับโดยปราศจากการแทรกแซงจากมนุษย์ สร้างขึ้นในตัวหอยภายในถุงไข่มุกซึ่งเกิดขึ้นตามธรรมชาติ ไข่มุกประกอบด้วยสเคลอโรโปรตีนเชิงซ้อนซึ่งมีชื่อว่าคอนไคโอลินและจากแคลเซียมคาร์บอเนตในรูปของแร่อราโกไนต์และ/หรือแคลไซต์ซึ่งเรียงกันเป็นชั้นโดยมีจุดศูนย์กลางร่วมกัน ไข่มุกมีทั้งแบบไข่มุกที่มีชั้นเนเคอร์ (nacreous) และไข่มุกที่ไม่ได้ประกอบด้วยชั้นเนเคอร์ (non-nacreous) ซึ่งมีทั้งไข่มุกน้ำจืดและไข่มุกน้ำเค็ม
ไข่มุกและผลิตภัณฑ์คล้ายไข่มุกที่มีอยู่ในตลาดแบ่งออกเป็นสามกลุ่มคือ
ไข่มุกธรรมชาติ คือไข่มุกที่เกิดขึ้นจากธรรมชาติล้วนๆ ภายในถุงไข่มุกซึ่งสร้างขึ้นตามธรรมชาติภายในตัวหอยมุก
ไข่มุกเลี้ยง คือไข่มุกที่เกิดขึ้นจากการกระตุ้นโดยมนุษย์และเกิดภายในถุงไข่มุกเลี้ยงภายในตัวหอยมุก มีทั้งแบบที่ใช้ลูกปัด (beaded) และไม่ใช้ลูกปัด (non-beaded)
ไข่มุกเทียม คือ ผลิตภัณฑ์คล้ายมุกที่มนุษย์ผลิตขึ้นเองทั้งหมด
การปรับปรุงคุณภาพ
โปรดดู CIBJO Blue Book สำหรับอัญมณีแต่ละประเภทหากต้องการแนวทางที่ครบถ้วนสมบูรณ์ ข้อมูลในที่นี้เป็นเพียงแนวทางกว้างๆ เท่านั้น
เพชร พลอยสี ปะการัง ไข่มุก และไข่มุกเลี้ยงอาจได้รับการปรับปรุงคุณภาพ ซึ่งโดยปกติแล้วมีจุดประสงค์เพื่อเปลี่ยนแปลงสีสัน ความทนทาน ความเสถียร และ/หรือความใสของอัญมณี
ข้อมูลการปรับปรุงคุณภาพบางประเภทจะต้องได้รับการเปิดเผยแบบทั่วไป (general disclosure) การปรับปรุงคุณภาพดังกล่าวนั้นจะต้องได้รับการบอกกล่าวโดยวาจาโดยใช้ภาษาที่ชัดเจนเข้าใจง่ายทั้งก่อนและ/หรือเมื่อสรุปการขาย นอกจากนี้ เอกสารเชิงพาณิชย์ที่แนบไปกับอัญมณี ปะการัง ไข่มุก และไข่มุกเลี้ยงจะต้องระบุข้อมูลว่าใช้การปรับปรุงคุณภาพประเภทใดด้วย
การปรับปรุงคุณภาพบางประเภทจำเป็นต้องได้รับการเปิดเผยข้อมูลแบบเฉพาะเจาะจง (specific disclosure) โดยจะต้องบอกกล่าวโดยวาจาด้วยภาษาที่ชัดเจนเข้าใจง่ายก่อนและ/หรือเมื่อสรุปการขาย รวมทั้งต้องมีการเปิดเผยข้อมูลเป็นลายลักษณ์อักษรแบบสมบูรณ์ ซึ่งจะต้องปรากฏอย่างเด่นชัดอยู่ในเอกสารเชิงพาณิชย์ทั้งหมดโดยใช้ภาษาที่ชัดเจนและเรียบง่าย
หมายเหตุ - การปรับปรุงคุณภาพในพลอยสีบางประเภทยังไม่สามารถระบุบ่งชี้ได้ในปัจจุบัน เช่น อะความารีนและทัวร์มาลีนที่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพด้วยความร้อน หรือเบริลและทัวร์มาลีนที่ผ่านการฉายรังสี ในกรณีเช่นนี้ นับเป็นการปลอดภัยหากจะแสดงการปรับปรุงคุณภาพที่เป็นไปได้ทั้งหมดเอาไว้ก่อน
สินค้าประดิษฐ์
สินค้ากลุ่มนี้ได้แก่วัสดุต่างๆ ซึ่งมนุษย์ผลิตขึ้นเป็นบางส่วนหรือทั้งหมด
สินค้าประดิษฐ์ซึ่งมนุษย์ผลิตขึ้นเป็นบางส่วน
สินค้ากลุ่มนี้ ได้แก่ อัญมณีประกบ (composite stones) ซึ่งมีส่วนประกอบเป็นอัญมณี ตัวอย่างเช่น “การ์เนตประกบ” (garnet-topped-doublets), “มรกตประกบบนแก้ว” (emerald on glass-doublets), “แซปไฟร์ธรรมชาติประกบบนทับทิมสังเคราะห์” (natural sapphire on synthetic ruby-doublets) รวมถึง “ทับทิมประกบแก้ว” (ruby-glass composites) “อำพันอัด” (pressed amber) และ “มรกตประกบบนมรกต” (emerald on emerald-doublets) หรือ “เพชรประกบ” (composite diamonds - เพชรแท้บนเพชรสังเคราะห์)
สินค้าประดิษฐ์ที่มนุษย์ผลิตขึ้นเองทั้งหมด
อัญมณีสังเคราะห์ คือ วัสดุเนื้อผลึกซึ่งได้รับการระบุว่าเป็นผลิตภัณฑ์ที่ประดิษฐ์ขึ้นโดยมีองค์ประกอบทางเคมี คุณสมบัติทางกายภาพ และโครงสร้าง เช่นเดียวกันกับวัสดุที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ ตัวอย่างสินค้าที่มีวางขาย ได้แก่ “เพชรสังเคราะห์” “ทับทิมสังเคราะห์” “แซปไฟร์สังเคราะห์” “มรกตสังเคราะห์” และ “แอเมทิสต์สังเคราะห์”
หมายเหตุ - คำว่า “สังเคราะห์” (synthetic) “สร้างขึ้นในห้องปฏิบัติการ” (laboratory-created) และ “ผลิตจากห้องปฏิบัติการ” (laboratory-grown) นั้นมีความหมายเดียวกัน
ผลิตภัณฑ์เนื้อผลึกที่เกิดจากการประดิษฐ์และไม่มีวัสดุตามธรรมชาติที่เทียบเคียงกัน วัสดุในกลุ่มนี้ได้แก่ อิตเทรียมอลูมิเนียมการ์เนต (yttrium aluminium garnet หรือที่รู้จักกันในชื่อ YAG) และแกโดลิเนียมแกลเลียมการ์เนต (gadolinium gallium garnet หรือที่รู้จักกันในชื่อ GGG)
ผลิตภัณฑ์ไม่มีผลึกที่เกิดจากการประดิษฐ์ วัสดุในกลุ่มนี้ถูกผลิตขึ้นมาเพื่อเลียนแบบลักษณะของอัญมณี เช่น แก้วที่มนุษย์ผลิตขึ้น แก้วตะกั่ว พลาสติก รวมถึงผลิตภัณฑ์ที่มีองค์ประกอบหลากหลาย เช่น วัสดุที่ผ่านการบีบอัด (pressed materials) ตัวอย่างเช่น เทอร์คอยส์อัด
ศูนย์ข้อมูลอัญมณีและเครื่องประดับ
สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน)
เมษายน 2562
-------------------------------------
ที่มา: “Ethically responsible trading in diamonds, coloured gemstones, pearls & corals.” CIBJO, The world jewellery confederation.
*** กรุณาอ้างอิง “ศูนย์ข้อมูลอัญมณีและเครื่องประดับ สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน)” ทุกครั้ง เมื่อนำบทความนี้ไปเผยแพร่ต่อ
บทความนี้เกิดจากการเขียนและส่งขึ้นมาสู่ระบบแบบอัตโนมัติ สมาคมฯไม่รับผิดชอบต่อบทความหรือข้อความใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นความจริงหรือไม่ ผู้อ่านจึงควรใช้วิจารณญาณในการกลั่นกรอง และหากท่านพบเห็นข้อความใดที่ขัดต่อกฎหมายและศีลธรรม หรือทำให้เกิดความเสียหาย หรือละเมิดสิทธิใดๆ กรุณาแจ้งมาที่ ht.ro.apt@ecivres-bew เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกจากระบบในทันที
