เครื่องประดับที่บ่งบอกสถานภาพการสมรสของสาวในดินแดนภารตะ
หากใครเคยได้ชมละครอินเดีย คงจะได้ตื่นตะลึงกับเครื่องแต่งตัวของพระนางในเรื่อง ยิ่งบทของผู้หญิงด้วยแล้วล่ะก็เรียกว่าจัดกันมาเต็มที่ราวกับปารีสแฟชั่นวีค โดยเฉพาะในส่วนของเครื่องประดับที่บอกได้คำเดียวว่า “เยอะ” ตั้งแต่ศีรษะจรดปลายเท้า แม้ว่าในความเป็นจริงสาวๆ ชาวอินเดียจะแต่งองค์ทรงเครื่องด้วยเครื่องประดับจำนวนมากเฉพาะในโอกาสพิเศษอย่างเช่นวันแต่งงานเท่านั้น แต่ก็ต้องยอมรับว่าการสวมเครื่องประดับของชาวอินเดียเป็นมากกว่าแฟชั่น ด้วยเครื่องประดับแต่ละชิ้นล้วนมีความหมายในเชิงสัญลักษณ์แฝงอยู่
ในบทความครั้งก่อนได้กล่าวถึงธรรมเนียมการสวมกำไลข้อเท้าที่มีความเกี่ยวโยงกับสถานภาพทางการสมรสของสตรีไทยในสมัยโบราณไปแล้ว คราวนี้จะขอเล่าถึงธรรมเนียมปฏิบัติของชาวอินเดียซึ่งมีความคล้ายคลึงกัน โดยเครื่องประดับที่สตรีชาวอินเดียสวมใส่เพื่อเป็นสัญลักษณ์ที่แสดงถึงสถานภาพทางการสมรสนั้นมีอยู่ด้วยกัน 4 ชนิด ได้แก่ ตุ้มจมูก/ห่วงจมูก สร้อยมงคลสูตร กำไลแขน และแหวนนิ้วเท้า
ภาพจาก: http://www.culturalindia.net
ตุ้มจมูก หรือห่วงจมูก เป็นเครื่องประดับตามประเพณีนิยมของอินเดียในทุกภูมิภาค หญิงชาวอินเดียจะต้องสวมเครื่องประดับชนิดนี้ในวันแต่งงานและหลังจากแต่งงาน ด้วยมีความเชื่อว่าจะช่วยทำให้ลมหายใจบริสุทธิ์อีกทั้งยังช่วยรักษาสุขภาพของสามี การสวมตุ้มจมูกนั้นจะสวมด้านใดด้านหนึ่งของจมูกก็ได้ แต่ด้านซ้ายเป็นที่นิยมมากกว่า
ภาพจาก: http://www.orra.co.in
สร้อยมงคลสูตรมีลักษณะเป็นสายสร้อยทองคำตกแต่งด้วยลูกปัดสีดำ ด้วยมีความเชื่อว่าลูกปัดสีดำมีอำนาจแห่งเทพที่จะช่วยปกป้องคู่สามีภรรยาให้พ้นจากดวงตาปีศาจจึงเป็นสร้อยที่มีความศักดิ์สิทธิ์ที่เจ้าบ่าวจะสวมให้เจ้าสาวในวันแต่งงาน ถือเป็นการมอบสถานะภรรยาและคู่ชีวิตและเป็นสัญลักษณ์ของการมีพันธะผูกมัดระหว่างกันอย่างถาวร สร้อยมงคลสูตรจึงมีความสำคัญต่อสตรีชาวอินเดียที่แต่งงานแล้ว ด้วยเธอจะต้องสวมสร้อยนี้ไปตลอดชีวิต หรือตลอดช่วงชีวิตของสามี หากขาดหรือสูญหายจะถือว่าเป็นลางร้าย
กำไลแขนมีชื่อเรียกในภาษาฮินดีว่า “ชูดี” (Chudi) เป็นเครื่องบ่งชี้สถานภาพสมรสของผู้หญิงโดยเฉพาะผู้ที่นับถือศาสนาฮินดู จึงมีเพียงหญิงที่แต่งงานแล้วเท่านั้นที่จะสามารถสวมกำไลนี้ได้ตามธรรมเนียมปฏิบัติของศาสนาฮินดูที่มีมาแต่โบราณ เจ้าสาวจะสวมกำไลวงเล็กๆ จำนวนมากไว้ที่แขนทั้งสองข้างในวันแต่งงาน โดยเชื่อกันว่ายิ่งมากก็จะยิ่งดีต่อคู่บ่าวสาวด้วยจะช่วยให้ชีวิตแต่งงานราบรื่นและมีแต่ความสุข เมื่อใดที่สามีเสียชีวิตลง ผู้เป็นภรรยาจะต้องหักกำไลทิ้งเพื่อเป็นการไว้ทุกข์และแสดงถึงการจากไปของผู้เป็นสามี
ภาพจาก: http://www.indianbridalhome.com
แหวนนิ้วเท้ามีชื่อเรียกในภาษาฮินดีว่า “บีชีย่า” (Bichiya) ในวันแต่งงานเจ้าสาวจะต้องสวมแหวนที่นิ้วเท้าทั้งสองข้าง ข้างละสี่นิ้ว (ยกเว้นนิ้วก้อย) สำหรับวัสดุที่ใช้นั้นมีหลากหลายทั้งที่เป็นโลหะและไม่ใช่โลหะ แต่ไม่นิยมทองคำ ด้วยค่านิยมที่ว่าทองคำเป็นของสูงไม่ควรสวมใส่บนร่างกายในระดับที่ต่ำกว่าเอว
จากที่ได้กล่าวมาทั้งหมดนี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งที่ชี้ให้เห็นว่า การสวมเครื่องประดับของชาวอินเดียเป็นมากกว่าแฟชั่น หากแต่เป็นวัฒนธรรมที่อยู่คู่กับคนในชาติจนยากที่จะแยกออกจากกันได้ อาจกล่าวได้ว่าชาวอินเดียไม่ว่าจะยากดีมีจนชนชั้นวรรณะใดก็จะต้องมีเครื่องประดับติดกายอย่างน้อยหนึ่งชิ้นอย่างน้อยๆ ก็เพื่อใช้เป็นเครื่องบ่งชี้สถานภาพทางสังคมของผู้สวมใส่
ศูนย์ข้อมูลอัญมณีและเครื่องประดับ
สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน)
--------------------------------------------------------
ข้อมูลอ้างอิง:
1. เครื่องประดับอินเดียกับความหมายที่ต้องบอกต่อ.สำนักงานส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ณ เมืองมุมไบ ประเทศอินเดีย. (เมษายน 2557) http://www.ditp.go.th/contents_attach/85385/85385.pdf
2. สร้อยมงลสูตร เครื่องหมายแสดงความสุขสมบูรณ์ในชีวิตคู่ของชาวอินเดีย. (4 ตุลาคม 2555) http://www.siamganesh.com/hindu/archives/123
3. The Essentials of Indian Bridal Jewelry. Cultural India. http://www.culturalindia.net/jewellery/types/bridal-jewelry.html
บทความนี้เกิดจากการเขียนและส่งขึ้นมาสู่ระบบแบบอัตโนมัติ สมาคมฯไม่รับผิดชอบต่อบทความหรือข้อความใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นความจริงหรือไม่ ผู้อ่านจึงควรใช้วิจารณญาณในการกลั่นกรอง และหากท่านพบเห็นข้อความใดที่ขัดต่อกฎหมายและศีลธรรม หรือทำให้เกิดความเสียหาย หรือละเมิดสิทธิใดๆ กรุณาแจ้งมาที่ ht.ro.apt@ecivres-bew เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกจากระบบในทันที
- ตอนที่ 1 : เครื่องประดับที่บ่งบอกสถานภาพการสมรสของสาวในดินแดนภารตะ
