สาเหตุ การสังเกตุอาการ วิธีป้องกัน และรักษา
โรคที่เป็นข่าวกันเกรียวกราวเมื่อช่วงที่ผ่านมา ช่วยกันดูแลลูกหลานกันนะคะ โดยเฉพาะช่วงปิดเทอมแบบนี้ ความรู้เรื่องนี้ได้มาจากเว็บของโรงพยาบาลศิครินทร์ ขอบคุณมากค่ะ
โรค มือ เท้าปาก (Hand Foot Mouth Disease)
เป็นโรคติดต่อจากเชื้อไวรัส กลุ่มที่อยู่ในลำไส้คน มักพบในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี ทารกและเด็กเล็กมีโอกาสป่วยเป็นโรคนี้ได้ง่ายและจะมีอาการรุนแรงมากกว่าเด็กโต ส่วนผู้ใหญ่ก็พบโรคนี้ได้บ้าง
สาเหตุ เกิดจากการติดเชื้อในกลุ่ม Enterovirus สายพันธุ์ที่เป็นสาเหตุ ได้แก่ Enterovirus 71 และ Coxsackie Virus type A16
การติดต่อ เชื้อโรคอยู่ในน้ำลาย น้ำมูก อุจจาระ น้ำในตุ่มพองหรือแผลของผู้ป่วย เชื้อโรคเข้าทางปากโดยตรง ซึ่งอาจติดมากับมือ ของเล่น ไอ จาม หรือใช้ภาชนะในการรับประทานหรือดื่มร่วมกัน โรคนี้ติดกันได้ง่ายในช่วงสัปดาห์แรกของการป่วย และจะพบเชื้อในอุจจาระผู้ป่วยได้นานประมาณ 12 สัปดาห์หลังจากเริ่มป่วยการแพร่กระจายเชื้อจะเกิดได้ง่ายมากในเด็กเล็ก, ที่ชอบเล่นคลุกคลีใกล้ชิดกันในโรงเรียนอนุบาล สถานรับเลี้ยงเด็ก หรือญาติพี่น้องที่อยู่ร่วมกันมากๆ
ระยะฟักตัวของโรค 3-6 วันหลังได้รับเชื้อ
อาการของโรค มือ เท้า ปาก - มีไข้ 2-4 วัน อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร เจ็บภายในปากและคอ ปวดเมื่อยตามตัว คล้ายไข้หวัด
- มีจุดหรือผื่นแดง และตุ่มน้ำใส ( Rash with blister ) ที่บริเวณ ปาก ลิ้น เหงือก กระพุ้งแก้ม ฝ่ามือ ฝ่าเท้า หรือที่ก้น
พ่อ แม่จะสังเกตุอาการเหล่านี้ได้อย่างไร เด็กที่ได้รับเชื้อโรคนี้จะมีอาการไข้ต่ำ , อ่อนเพลียหลังจากมีไข้ 2-3 วัน เด็กจะเริ่มเจ็บคอ น้ำลายไหล ปฏิเสธอาหารและน้ำ ถ้าให้อ้าปากจะเริ่มเห็นมีแผลในปากและเริ่มมีผื่นตามที่มือและเท้า ในอีก 2-3 วันต่อมา เด็กๆจะมีอาการอาเจียน ท้องร่วง ซึม ไม่วิ่งเล่นเหมือนเดิม
อาการแทรกซ้อนที่รุนแรง
เยื่อหุ้มสมองอักเสบ สมองอักเสบ อัมพาตที่ก้อนเนื้ออ่อนปวกเปียก หรือกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ และปอดบวม โรคแทรกซ้อนเหล่านี้ถึงแม้จะเกิดขึ้นไม่มากนักแต่ค่อนข้างจะอันตรายถึงแก่ชีวิต ฉะนั้นถ้าพ่อ แม่ สงสัยว่าลูกจะเป็นโรคนี้ให้สังเกตุอาการดังกล่าว ถ้าสงสัยจะมีโรคแทรกซ้อน เช่น เด็กอ่อนเพลียมากๆ ซึม ปวดศีรษะ ปัสสาวะน้อย ผิวหน้าแห้ง เพลีย หมดแรง ให้รีบพาไปพบแพทย์โดยด่วน
การรักษา Treatment เนื่องจากเป็นโรคที่ติดจากเชื้อไวรัสซึ่งไม่มียาฆ่าเชื้อโดยตรง การรักษาเน้นที่ การรักษาตามอาการและการรักษาประคับประคอง ( Symptomatic and supportise ntreatmant ) และเฝ้าอาการที่รุนแรงหรือภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้
การรักษาเบื้องต้น พ่อ แม่ สามารถดูแลให้การรักษาเบื้องต้นแก่ลูกได้ตั้งแต่ลูกเริ่มมีอาการไข้ ควรให้ลูกดื่มน้ำ หรืออาหารเหลวทีละน้อยๆ , ให้บ่อยๆ, เช่นน้ำผลไม้ น้ำแกงจืด น้ำเต้าหู้ นม ให้ยาพาราเซตามอลลดไข้ เช็ดตัวลดไข้ และให้นอนพักผ่อน ระมัดระวัง การแพร่กระจายเชื้อไวรัสจากน้ำมูก น้ำลาย และอุจจาระของเด็ก
มียารักษาโรคนี้หรือไม่ ยังไม่มียาฆ่าเชื้อไวรัสตัวนี้ การรักษาเพื่อประคับประคองให้เด็กฟื้นไข้ ซึ่งส่วนมากจะกินเวลา 7-10 วัน เด็กก็จะฟื้นจากไข้และหายเป็นปกติ
การป้องกันโรคมือเท้าปาก
1. ควรดูแลรักษาความสะอาดทั่วไปและสุขอนามัยส่วนบุคคลโดยล้างมือ ฟอกสบู่ให้สะอาดก่อนเตรียมอาหาร ก่อนรับประทานอาหาร และหลังขับถ่ายทุกครั้ง
2. รับประทานอาหารที่สะอาด ปรุงสุกใหม่ๆ ไม่มีแมลงวันตอม
3. ควรใช้ช้อนกลางในการรับประทานอาหาร ไม่ใช้แก้วน้ำ หลอดดูด ช้อน ขวดนม ร่วมกับผู้อื่น 4. หลีกเลี่ยงการคลุกคลี อยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วย แยกเด็กออกจากเด็กปกติและให้หยุดเรียนจนกว่าจะหายป่วย
5. หลีกเลี่ยงการนำทารก และเด็กเล็กเข้าไปสถานที่แออัด หรือที่เด็กอยู่ร่วมกันจำนวนมาก หรือเล่นของเล่น ร่วมกันในที่สาธารณะในช่วงที่มีโรคระบาด
6. ผู้ดูแลเด็กต้องตัดเล็บให้สั้น หมั่นล้างมือ บ่อยๆ และรีบล่างมือให้สะอาดโดยเร็วเมื่อเช็ดน้ำมูก น้ำลาย หรือเปลี่ยนผ้าอ้อม เสื้อผ้าที่เปื้อนอุจจาระ
7. ทำความสะอาดพื้น เครื่องใช้หรือของเล่นเด็กที่อาจปนเปื้อนเชื้อโรคอย่างสม่ำเสมอ ด้วยน้ำยาฟอกขาว ( คลอร็อกซ์) อัตราส่วน น้ำยา 20 ซีซี ต่อน้ำ 1,000 ซีซี และล่างด้วยน้ำสะอาดอีกครั้ง
บทความนี้เกิดจากการเขียนและส่งขึ้นมาสู่ระบบแบบอัตโนมัติ สมาคมฯไม่รับผิดชอบต่อบทความหรือข้อความใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นความจริงหรือไม่ ผู้อ่านจึงควรใช้วิจารณญาณในการกลั่นกรอง และหากท่านพบเห็นข้อความใดที่ขัดต่อกฎหมายและศีลธรรม หรือทำให้เกิดความเสียหาย หรือละเมิดสิทธิใดๆ กรุณาแจ้งมาที่ ht.ro.apt@ecivres-bew เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกจากระบบในทันที
- ตอนที่ 1 : สาเหตุ การสังเกตุอาการ วิธีป้องกัน และรักษา
