ผศ.ไตรสิทธิ์ เบญจบุณยสิทธิ์
TRIZ Institute Thailand (trizit.org)
วันก่อนได้ดูรายการ “ถ้าคุณแน่ ? อย่าแพ้ ป.4!” ของช่อง 3 แล้ว ทำให้นึกถึง อัลต์ชูลเลอร์ นักวิทยาศาสตร์ชาวรัสเซีย ผู้ก่อตั้ง TRIZ (ทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงประดิษฐ์คิดค้น) ที่พยายามถ่ายทอดวิธีการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ไปสู่เยาวชนชาวรัสเซีย โดยการตั้งโจทย์ให้เด็กคิด ปัญหาบางอย่างที่ผู้ใหญ่คิดไม่ออกสามารถถูกแก้ได้ด้วยวิธีง่ายๆ โดยใช้ความรู้และหลักการทางวิทยาศาสตร์ของม.ต้น มาใช้ในการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์เพื่อการแก้ปัญหา ถ้าจะเรียกให้ทันยุคทันสมัยก็น่าจะเป็นว่า “ถ้าคุณแน่ ? อย่าแพ้ ม.ต้น” เพราะความรู้และหลักการทางวิทยาศาสตร์ส่วนใหญ่เราจะเริ่มเรียนกันใน ม.ต้น อัลต์ชูลเลอร์มองว่าการสอนหนังสือแบบให้เด็กท่องจำอย่างเดียวไม่ได้ช่วยให้เด็กฉลาดขึ้นเลย เขาพยายามให้เด็กได้ลองใช้ความรู้ที่เรียนมาในการแก้ไขปัญหาในชีวิตจริงเพื่อให้เด็กได้เข้าใจ และตระหนักถึงคุณค่าของสิ่งที่เรียน
ผู้เขียนจะพยายามถ่ายทอดแนวทางการสร้างสรรค์ความคิด พิชิตปัญหา โดยจะเรียบเรียงโจทย์ต่างๆ ของอัลต์ชูลเลอร์มาเล่าสู่กันฟังเป็นตอนๆ ตอนละข้อโดยขอให้ผู้อ่านลองคิดหาคำตอบของตนเองไว้ก่อนที่จะดูเฉลยด้านล่าง คำตอบที่ถูกต้องอาจมีได้หลายข้อ ผู้สนใจสามารถไปแลกเปลี่ยนความเห็นและค้นหาคำตอบร่วมกับท่านอื่นๆ ได้ที่เว็บชุมชนผู้สนใจทริซประเทศไทย (www.trizthailand.com)
ครูพานักเรียนไปเที่ยวถ้ำแห่งหนึ่ง พื้นถ้ำเป็นลานกว้าง ผนังถ้ำเป็นโขดหินสูงชันลู่เข้าสู่เพดานถ้ำที่อยู่สูงลิบลิ่วจนเกือบมองไม่เห็น
“ครูครับ เราจะรู้ได้อย่างไรว่าถ้ำนี้มีความสูงเท่าไหร่” นักเรียนขี้สงสัยคนหนึ่งถามขึ้น
ครูอ้ำอึ้งอยู่พักใหญ่ก่อนจะตอบว่า “เขาคงใช้คนปีนขึ้นไปแล้วหย่อนสายวัดลงมามั้ง”
แต่ดูจากสภาพของตัวถ้ำแล้ว มันไม่ง่ายเลยที่จะปีนจากพื้นถ้ำจนถึงเพดานถ้ำเพื่อหย่อนสายวัดลงมา
คุณล่ะ มีวิธีแก้ปัญหานี้อย่างไรบ้าง
ลองคิดหาวิธีง่ายๆ ที่ไม่ต้องลงทุนมากมาย
คำตอบมีอยู่แล้วในหลักการทางวิทยาศาสตร์ของ ม.ต้น ดังคำเฉลยด้านล่างนี้
v
v
v
v
v
v
v
ใช้ลูกโป่งสวรรค์ผูกเส้นด้าย ปล่อยให้ลอยขึ้นไปจนแตะเพดานถ้ำ แล้ววัดความยาวของเส้นด้ายกับขนาดลูกโป่ง ก็จะสามารถหาความสูงของถ้ำได้ สอดคล้องกับหลักการคานน้ำหนักและหลักการทำกลับทางโดยเป็นการทำกลับทางกับการปีนขึ้นไปปล่อยสายวัดลงมา
บทความนี้เกิดจากการเขียนและส่งขึ้นมาสู่ระบบแบบอัตโนมัติ สมาคมฯไม่รับผิดชอบต่อบทความหรือข้อความใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นความจริงหรือไม่ ผู้อ่านจึงควรใช้วิจารณญาณในการกลั่นกรอง และหากท่านพบเห็นข้อความใดที่ขัดต่อกฎหมายและศีลธรรม หรือทำให้เกิดความเสียหาย หรือละเมิดสิทธิใดๆ กรุณาแจ้งมาที่ ht.ro.apt@ecivres-bew เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกจากระบบในทันที