ตอนที่ 8 (ภาคปฏิบัติ 2)
ในการลงมือปฏิบัติกิจกรรม 5ส เมื่อเราสะสางสิ่งของไม่จำเป็นต้องใช้ออกไปแล้วเหลือเฉพาะสิ่งของจำเป็นต้องใช้ในการทำงานเท่านั้น แต่สิ่งของเหล่านั้นถูกจัดเก็บ จัดวางไว้ในตำแหน่งต่างๆของพื้นที่ซึ่งบางอย่างก็วางไว้เหมาะสมแล้ว (พร้อมที่จะหยิบใช้งานได้อย่างรวดเร็ว) แต่บางอย่างอาจไม่เหมาะสมซึ่งจำเป็นต้องมีการปรับปรุงใหม่ อาจมีพื้นฐานของไคเซ็นบ้างแต่ก็มีความแตกต่างกันในเรื่องเป้าหมาย ซึ่งหลักการไคเซ็น คือ E:Eliminate, C : Combine ,R :Rearrange, S:Simplify ส่วนหลักการของ 5 ส คือ สะสาง สะดวก สะอาด สร้างมารฐานและสร้างวินัย ไคเซ็นมองการปรับปรุงเฉพาะเรื่อง เครื่องมือในการปรับปรุงแต่ละตัวไม่จำเป็นต้องเชื่อมโยงเกี่ยวข้องกัน เช่น E :Eliminate การยกเลิก ขจัดออก หรือข้ามขั้นตอน เมื่อปรับปรุงแล้วผลลัพธ์ที่ได้จบได้ในตัวเอง ไม่จำเป็นต้องเชื่อมโยงไปกับเครื่องมือตัวอื่น ๆ C : Combine การรวบรวม ประกอบเข้าด้วยกัน เมื่อปรับปรุงแล้วผลลัพธ์ที่ได้ก็จบในตัวเอง เช่นกันขึ้นอยู่กับว่าปัญหาที่เกิดขึ้นนั้นเราจะใช้เครื่องมืออะไรของไคเซ็นจึงจะเหมาะสมกับเราก็เลือกเป็นตัว ๆ ไป ไคเซ็นจึงเป็นเรื่องง่าย ไม่ซับซ้อนทำแล้วดีขึ้นกว่าเดิมเพียงเล็กน้อยก็ถือว่าเป็นไคเซ็นแล้ว
ต่างจาก 5 ส ซึ่งเป็นการปรับปรุงเป็นแบบเชื่อมโยงกับเครื่องมือแต่ละตัวถ้าทำกิจกรรมแล้วไปไม่ถึงเครื่องมือตัวสุดท้ายก็ต้องกลับมาเริ่มต้นใหม่ที่เครื่องมือตัวแรก จึงมีผู้กล่าวกันว่าทำ 5 สมาแล้วหลายปีแต่ยังไม่สำเร็จหรือบางคนกล่าวหนักกว่านั้นอีกเช่น 5 ส โรงงานผมมันล่มแล้วต้องกู้ใหม่ จึงมีหลักสูตรที่ชื่อว่า การฟื้นฟูการทำกิจกรรม 5 ส เกิดขึ้น ถ้าเรามาวิเคราะห์การทำกิจกรรม 5 ส กับเราเริ่มต้นที่ ส1 สะสาง ก่อนแล้วจึงทำ ส2 สะดวก แต่การที่จะรักษาสภาพไว้เพื่อให้ใช้งานได้สะดวกตลอดเวลาก็ต้องทำ ส 3 สะอาด ตามความเหมาะสมและความถี่ตามกาลเวลาและถ้าไม่ต้องการให้เกิดความผิดพลาด ในการหยิบใช้จัดเก็บบ่อย ๆ หรือใช้กับหลาย ๆคนก็ต้องทำ ส 4 สร้างมาตรฐานเอาไว้เหมือนกันมาตรฐานการทำงาน (WI) นั่นเอง แต่การสร้างมาตรฐานเอาไว้แล้วก็ใช่ว่าจะมีผู้ปฏิบัติตามกันทุกคน จึงจำเป็นต้องทำ ส5 สร้างวินัยให้เกิดขึ้นกับผู้ร่วมงานทุก ๆ คน ทำอย่างไรจึงจะทำให้ทุกคนไม่ลืมปฏิบัติตามมาตรฐานที่สร้างเอาไว้จนเกิดเป็นระเบียบวินัยที่ทุกคนยินดีปฏิบัติตามด้วยความเต็มใจ ซึ่งจะเห็นว่า 5 ส เป็นการปรับปรุงที่มีการเชื่อมโยงกันต่างกับไคเซ็น
สรุป 5 ส ต่างจากไคเซ็นอย่างไร
เมื่อพูดถึงไคเซ็นแล้วก็ขอเพิ่มเติมให้ไปเลยว่าการทำไคเซ็นในสำนักงานต่างจากไคเซ็นในโรงงานอย่างไรจะได้นำไปเสริมการทำกิจกรรม 5ส ให้เกิดประโยชน์มากขึ้น
งานสำนักงานเริ่มตั้งแต่ฝ่ายวิจัยและพัฒนา ฝ่ายจัดซื้อจัดหา ฝ่ายขนส่ง ฝ่ายคลังวัตถุดิบและสินค้าสำเร็จรูป ฝ่ายวางแผน ฝ่ายบุคคลและธุรการ ฝ่ายฝึกอบรมและพัฒนาบุคลากร ฝ่ายบัญชีและการเงิน ฝ่ายการตลาดและการขาย ส่วนโรงงานจะประกอบด้วยฝ่ายผลิต ฝ่ายควบคุมคุณภาพ ฝ่ายซ่อมบำรุงและคลังอะไหล่ ฝ่ายวิศวกรรม
งานสำนักงานส่วนใหญ่จะเป็นการเตรียมการเพื่อสนับสนุนฝ่ายผลิตให้สามารถดำเนินการผลิตสินค้าให้ได้ตามเวลา-ปริมาณและคุณภาพ ตามความต้องการของลูกค้า ดังนั้นจะเห็นว่างานสำนักงานจะเกี่ยวข้องกับการใช้เวลาและงบประมาณ เช่นฝ่ายวิจัยและพัฒนาจะกำหนดระยะเวลาในการออกแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ ฝ่ายจัดซื้อจัดหาจะถูกกำหนดเวลาให้ไปหาวัสดุหรือวัตถุดิบมาใช้งานให้ได้หรือฝ่ายบุคคลจะต้องคัดเลือกบุคลากรมาช่วยทำงานให้ได้ภายในเวลาที่กำหนดเป็นต้น ดังนั้น การทำไคเซ็นของงานสำนักงานก็จะเกี่ยวข้องกับการลดเวลา ลดค่าใช้จ่ายในการขนส่ง ลดต้นทุนในผลิตภัณฑ์ใหม่ ฯลฯ
งานในโรงงาน ฝ่ายผลิตจะใช้เครื่องจักรในการแปรรูปวัตถุดิบให้เป็นสินค้าสำเร็จรูป มีกระบวนการประกอบสินค้าเป็นขั้นตอน มีการควบคุมคุณภาพการผลิต มีการซ่อมบำรุงรักษาเครื่องจักร โรงงาจะทำหน้าที่ผลิตสินค้าให้ได้ตามแผนผลิต แผนการขาย หรือแผนตามความต้องการของลูกค้า ในเชิงปริมาณและคุณภาพ ซึ่งฝ่ายผลิตจะทำงานได้ต้องได้รับการสนับสนุนจากฝ่ายสำนักงาน เช่นการจัดเตรียมวัตถุดิบ ของฝ่ายจัดซื้อ การเตรียมบุคลากรของฝ่ายบุคคลและฝึกอบรม ดังนั้น การทำไคเซ็นของโรงงานจะเกี่ยวข้องกับเครื่องจักรด้วยการปรับปรุงให้เครื่องจักรใช้งานง่าย ควบคุมได้อย่างเสถียร ผลิตสินค้าได้ตามปริมาณและคุณภาพที่ต้องการ มีความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน ลดการผิดพลาดของการผลิตสินค้า ลดความบกพร่องของสินค้า ขจัดอุบัติเหตุ ขจัดปัญหาเครื่องจักรเสียระหว่างผลิต ฯลฯ
สรุป ไคเซ็นสำนักงานต่างจากไคเซ็นโรงงานอย่างไร
| � | การไคเซ็น | สำนักงาน | โรงงาน |
|---|---|---|---|
| 1. | การค้นหาปัญหา | ดูที่กระบวนการ | ดูที่เครื่องจักร |
| 2. | ระยะเวลา | ลดเวลาลง | รักษาเวลาตามมาตรฐาน |
| 3. | ต้นทุนลดลง | วัตถุดิบถูกลง | สินค้าบกพร่องน้อยลง |
| 4. | ลดค่าใช้จ่าย | บุคลากรลดลง | การบำรุงรักษาเครื่องจักรไม่ให้เสีย |
| 5. | การใช้อุปกรณ์ง่ายขึ้น | อุปกรณ์สำนักงาน | เครื่องมือ-เครื่องจักร |
| 6. | สถานที่ | สะดวก-สบาย | ความปลอดภัย |
พยัพ มาลัยศรี
บทความนี้เกิดจากการเขียนและส่งขึ้นมาสู่ระบบแบบอัตโนมัติ สมาคมฯไม่รับผิดชอบต่อบทความหรือข้อความใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นความจริงหรือไม่ ผู้อ่านจึงควรใช้วิจารณญาณในการกลั่นกรอง และหากท่านพบเห็นข้อความใดที่ขัดต่อกฎหมายและศีลธรรม หรือทำให้เกิดความเสียหาย หรือละเมิดสิทธิใดๆ กรุณาแจ้งมาที่ ht.ro.apt@ecivres-bew เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบออกจากระบบในทันที
